2023 Hatay Depremini Yaşayanlarda Depremin Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtileri ve Travma Sonrası Büyüme Arasındaki İlişkide Psikolojik Esnekliğin Aracı Rolü
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.11406139Anahtar Kelimeler:
Travma Sonrası Büyüme, Travma Sonrası Stres Belirtileri, Psikolojik Esneklik, Deprem, HatayÖzet
Depremler ve sel, yangın, toprak kayması, çığ gibi diğer afetler büyük yıkımlara, yaralanmalara ve kayıplara neden olmaktadır. Dolayısıyla yaşanılan afetlerin bireysel ve toplumsal yönden etkiler ortaya koymaktadır. Yaşanılan afetlerin ani bir şekilde yaşanması korku ve çaresizlik duyguları uyandırmakta ve yıkımlara neden olmaktadır. Bu sebeple afetler travmatik bir olay olarak kabul edilmektedir. Araştırma sonucunda katılımcıların travma sonrası büyüme düzeylerinin psikolojik esnekliklerini önemli ve pozitif yönde olarak yordadığı belirlenmiştir. Bunun yanısıra psikolojik esnekliklerinin travma sonrası stres belirtilerini önemli ve negatif yönlü olarak yordadığı sonucuna varılmıştır. Araştırmada travma sonrası büyüme ile travma sonrası stres belirtileri arasındaki ilişkide psikolojik esnekliğin tam aracı rolünün olduğu sonucuna varılmıştır.
Referanslar
AFAD, 2023. 06 Şubat 2023 Pazarcık-Elbistan Kahramanmaraş (Mw: 7.7 – Mw: 7.6) Depremleri Raporu, AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürlüğü, Deprem Dairesi Başkanlığı, 02 Nisan 2024, Erişim adresi: https://deprem.afad.gov.tr/content/143.
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (2011). Van depremi raporu. 02 Nisan 2024, Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/tr/2385/Van-Depremi-Hakkinda
Akduman, Ö. (2021). Depremler ve Afet Yönetimi: 30 Ekim 2020 İzmir Depremi Örneği. Academic Perspective Procedia, 4(2), 21-32.
Alipour, F., & Ahmadi, S. (2020). Social support and posttraumatic stress disorder (PTSD) in earthquake survivors: A systematic review. Social Work in Mental Health, 18(5), 501-514.
Bolu, A., Erdem, M., & Öznur, T. (2014). Travma Sonrası Stres Bozukluğu. Anatolian Journal of Clinical Investigation, 8(2).
Calhoun, L. G. & Tedeschi, R. G. (1999). Facilitating posttraumatic growth: a clinician's guide. Charlotte: Routledge.
Dogan, M. (2013). Failure of structural (RC, masonry, bridge) to Van earthquake. Engineering Failure Analysis, 35, 489-498.
Duyan, V. (2000). A brief look at the case history of earthquakes in turkey. trauma treatment professionals training. (Ed. by. Beri Tufan Aliye Mavili Aktas, Veli Duyan). Hacettepe University Social Work, Ankara.
Hayes, S. C., & Lillis, J. (2022). Acceptance and commitment therapy (theories of psychoterapy series) (1. baskı). Washington, DC: American Psychological Association.
Hayes, S.C., Follette, V.M. & Linehan, M. (2011). Mindfulness and Acceptance: Expanding the cognitive-behavioral tradition. New York: Guilford Press.
Herman, J. L. (2019). Travma ve iyileşme. İstanbul: Literatür Yayınları.
İşçi, C.(2008). Deprem Nedir ve Nasıl Korunuruz ? Journal of Yaşar University, 3(9), 959.
Katz, C. L., Pellegrino, L., Pandya, A., Ng, A. & DeLisi, L. E. (2002). Research on psychiatric outcomes and interventions subsequent to disasters: a review of the literature. Psychiatry Research. 110(3), 201- 218.
Makwana, N. (2019). Disaster and its impact on mental health: A narrative review. Journal of family medicine and primary care, 8(10), 3090-3095.
Norris, F. H., Friedman, M. J., Watson, P. J., Byrne, C. M., Diaz, E., & Kaniasty, K. (2002). 60,000 disaster victims speak: Part I. An empirical review of the empirical literature, 1981–2001. Psychiatry: Interpersonal and biological processes, 65(3), 207-239.
Saçaklıoğlu, F., Sarıkaya, Ö. (2002). Olağandışı Durumlarla İlgili Temel Kavramlar. Olağandışı Durumlarda Sağlık Hizmetleri, Sağlık Çalışanının El Kitabı. 2. Baskı. Ankara. 11-20.
Sakarya, D. & Güneş, C. (2013). Van depremi sonrasında travma sonrası stres bozukluğu belirtilerinin psikolojik dayanıklılık ile ilişkisi. Kriz Dergisi, 21(1), 25-32.
Solomon, Z., Dekel, R. (2007). Posttraumatic stress disorder and posttraumatic growth among Israeli ex pows. J Trauma Stress. 20(3):303-12.
Tedeschi, R.G., Park, C.L., Calhoun, L.G. (1998). Posttraumatic growth: Conceptual issues. İçinde: Posttraumatic growth: Positive changes in the aftermath of crisis. Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
Tedeschi, R.G., & Calhoun, L.G. (2004). Posttraumatic growth: Conceptual foundations and empirical evidence. Psychological Inquiry, 15(1), 1 18.
Uludağ, G. (2021). Psikolojik esnekliğin belirsizliğe tahammülsüzlüğü yordamasında öz şefkat ve baş etme stratejilerinin aracı rolü (Master's thesis, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi).
Urcuyo, K.R., Boyers, A.E., Carver, C.S. (2005). Antoni MH. Finding benefit in breast cancer: relations with personality, coping, and concurrent well-being. Psychol Health 20(2): 175-192. Psychology & Health - Psychol Health. 20:175-92.
Vollhardt, J. R. (2009). Altruism born of suffering and prosocial behavior following adverse life events: A review and conceptualization. Social Justice Research, 22, 53-97.
Wilson, J.P., Lindy, J.D. (2013). Trauma, Culture, and Metaphor: Pathways of Transformation and Integration. Routledge. 233 s.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Uluslararası Sosyoloji ve Ekonomi Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 