Bilişsel Davranışçı Terapinin Panik Bozuklukta Ele Alınması: Vaka Sunumu
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8019933Anahtar Kelimeler:
Panik, Panik Atak, Panik Bozukluk, Maruz Bırakma, Bilişsel Davranışçı TerapiÖzet
Uzun yıllardır literatürde panik bozukluğun ne olduğu ile ilgili çeşitli araştırmalar yapılmıştır ve günümüzde halen daha yapılmaya devam edilmektedir. Panik bozukluk kişinin hayatını önemli derecede etkileyen ve belirgin işlevsellik bozukluğuna yol açan bir rahatsızlıktır. Panik ataklar bireyin yaşantısında ani bir şekilde ortaya çıkmakta, yinelenmekte ve kişide yoğun bir korku duygusu yaratmaktadır. Yineleyen ataklar bireyde beklenti kaygısını oluşturmaktadır. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) sık kullanılan kanıta dayalı bir terapi yöntemidir. Kişilerin eylemlerini bilişsel ve davranışsal kuram’a dayalı olarak açıklamaya çalışmaktadır. Duygulara, düşüncelere ve davranışlar arasındaki ilişkiye vurgu yapmaktadır. Çeşitli bozuklukların tedavisinde kullanılan bir terapi yöntemi olarak bilinmektedir. BDT panic bozuklukta da kullanılan etkili bir terapi yöntemi olarak kabul görmektedir. Bu olgu sunumunda DSM-5 kriterlerine göre panik bozukluk belirtisi gösteren 24 yaşında, bekar, kadın bir hastanın bilişsel davranışçı terapi yoluyla 5 seanslık tedavi süreci anlatılmaya çalışılmıştır. Danışan ile birlikte ortak hedefler belirlenmiştir. Sürece destek olması açısından danışana çeşitli ev ödevleri verilmiştir. Maruz bırakma ve bilişsel yeniden yapılandırma tekniği kullanılmıştır.
Referanslar
Alkın, T. (2002). Birinci basamakta panik bozukluğu tedavisi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 5(3), 22-31.
Amerikan Psikiyatri Birliği. (2014). Ruhsal bozuklukların tanısal ve sayımsal elkitabı (DSM 5)(E. Köroğlu, Çev., 5. basım).Ankara: HYB Yayıncılık.
Bal, U., Çakmak, S., ve Uğuz, Ş. (2013). Anksiyete bozukluklarında cinsiyete göre semptomfarklılıkları.Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 22(4), 441-459.
Beck, J. S., ve Beck, A. T. (2018), Bilişsel Davranışçı Terapi Temelleri ve Ötesi, Çev. M. Şahin, Ankara, Nobel Yayıncılık, 2. Baskı.
Bruinsma, A., Kampman, M., Exterkate, C. C. ve Hendriks, G. J. (2016). An exploratory study of “blended” cognitive behavioural therapy (CBT) for patients with a panic disorder: Results and patients' experiences. Tijdschrift Voor Psychiatrie, 58(5), 361-370.
Butler, A. C., Chapman, J. E., Forman, E. M. ve Beck, A. T. (2006). The empirical status of cognitive behavioral therapy: A review of meta-analyses. Clinical Psychology Review, 26(1), 17-31.
Çam O, Engin E. Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, 1. Baskı. İstanbul, İstanbul Tıp Kitapevi, 2014: 277-310.
Çıtak, S. (2018). Anksiyete Bozukluklarında Tedavi Yaklaşımları: Psikoterapi ve FarmakoterapiTürkiye Klinikleri Family Medicine-Special Topics, 9(3), 141-149.
Durna, H. (2016). Kim korkar panik ataktan. Ankara: Pegem Akademi.
Gould, R. A., Otto, M. W. ve Pollack, M. H. (1995). A meta-analysis of treatment outcome for panic disorder. Clinical Psychology Review, 15(8), 819–844.
Güler, K., Usluca, M. ve Yılmaz, M. (2021). Panik Bozukluğun Bilişsel Davranışçı Tedavisinin İncelenmesi. Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Dergisi, 4(12), 1211-1222.
Köroğlu E. (2010). Panik Bozukluğu Nedir? Nasıl baş edilir? 2. Baskı. Ankara: HYB Basım Yayın, 25.
Köroğlu, E. (2011). Bilişsel davranışçı psikoterapiler, (2. Baskı). Ankara: HYB yayıncılık.
Köroğlu, E. (2017). Kaygılarımız Korkularımız Nelerdir? Nasıl Baş Edilir? Ankara: HYB Yayıncılık.
Na HR, Kang EH, Lee JH & Yu BH. (2011). the genetic basis of panic disorder. J Korean Med Sci. 26(6):701-10.
Öngider, N. (2014). Bilişsel davranışçı terapinin duygu durum ve anksiyete bozukluğu olan çocuk ve ergenlerde kullanımı: Bir gözden geçirme çalışması. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 3(2), 73-83.
Özcan, Ö. & Çelik, G. G. (2017). Bilişsel Davranışçı Terapi. Türkiye Klinikleri Çocuk Psikiyatrisi Özel Dergisi, 3(2), 115-120.
Öztürk O. (2016). Uluşahin A. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları, 14. Baskı. Ankara, Miki Matbaacılık, 337-361.
Schumacher J, Kristensen AS, Wendland JR, Nöthen MM, Mors O & McMahon FJ. (2011). the genetics of panic disorder. J Med Genet. 48(6):361-8.
Süler, M. (2017). Çocuk ve ergenlerde bilişsel davranışçı terapi uygulamaları: Bir gözden geçirme. Çocuk ve Medeniyet Dergisi, 2(3), 29-42.
Tükel, R. (1998). Panik Bozukluğu. Psikiyatri Dünyası, 1, 12-17.
Tükel, R. (2002). Panik Bozukluğu.Klinik Psikiyatri Dergisi, 5(3), 5-13.
Türkçapar, M. H. (2019). Bilişsel davranışçı terapi temel ilkeler ve uygulama (Yenilenmiş ve Gözden Geçirilmiş 11. basım). İstanbul: Epsilon Yayınevi.
Yılmaz S. (2016). Kaygı (Anksiyete) Bozuklukları. İçinde: Gürhan N (editör). Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği, 1. Baskı. Ankara, Nobel Tıp Kitapevleri, 349-394.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Uluslararası Sosyoloji ve Ekonomi Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 