Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozuklukta Bilişsel Davranışçı Terapinin Kullanımı Üzerine Bir Derleme

Dilara  ÇINGIL; Meryem  KARAAZİZ

doi:10.5281/zenodo.11430071

Yazarlar

Dilara ÇINGIL Yakın Doğu Üniversitesi https://orcid.org/0009-0001-7314-0958
Meryem KARAAZİZ Yakın Doğu Üniversitesi https://orcid.org/0000-0002-0085-612X

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.11430071

Anahtar Kelimeler:

Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu, Bilişsel Davranışçı Terapi, Derleme

Özet

Bu derleme çalışmasının amacı Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu yaşayan kişilerde Bilişsel Davranışçı Terapinin kullanım şeklini incelemektir. Yapılan bu çalışmada derleme yöntemi kullanılmış olup saha çalışması ya da herhangi bir ölçek kullanılmamıştır. Google Akademik veri tabanında 2010-2021 yılları arasında Türkçe ve İngilizce dilinde yapılmış olan bağlantılı anahtar kelimeler kullanarak özet ya da tam metnine ulaşılabilen çalışmalar değerlendirilmiştir. Bu derleme çalışması Şubat, 2024 ve Mayıs, 2024 olmak üzere iki aşamada gerçekleşmiştir. Yapılan litaretür taraması neticesinde 6 çalışma ele alınmıştır. Bu derlemenin bulguları, bilişsel davranışçı terapinin iyileştirici gücü olduğunu ve seanslar sonucunda etkili bir yöntem olduğu kanısına varılmıştır.

Referanslar

Abalı, O. (2018). Hiperaktivite ve Dikkat Eksikliği. İstanbul: Adeda Yayıncılık.

American Psychiatric Association. (1994). Diagnostic and Statistical Manual of Psychiatric Disorders. Washington: American Psychiatric Association.

Angold, A., Erkanlı, A., Egger, H. (2000). Stimulant Treatment for Children: A Community Perspective. Child & Adolescent Psychiatry, 39(8), 975-84.

Antshel, K.M., Faraone, S.V., Gordon, M. (2012). Cognitive Behavioral Treatment Outcomes in Adolescent ADHD. Journal of Lifelong in Psychiatry, 10(3), 334-45.

APA. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: DSM-5, 5th ed. American Psychiatric Pub, 9(2), 155-8.

Ardıç, Ü.A., Ercan, E.S. (2018). Nörogelişimsel Bozukluklar. Nobel Tıp Kitabevi.

Asherson, P. (2012). ADHD Across The Lifespan. Medicine, 40(11), 623-627.

Association, A. (2001). The Principles of Medical Ethics: With Annotations EspeciallyApplicable To Psychiatry. Amer Psychiatric Pub Incorporated.

Association, A.P. (2000). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 4th ed. (DSM- IV). Washington: American Psychiatric Association.

Beck, A. (2008). Bilişsel Terapi ve Duygusal Bozukluklar. İstanbul: Litera Yayıncılık.

Beck, A., Emery, G. (2011). Anksiyete Bozuklukları ve Fobiler. İstanbul: Litera Yayıncılık.

Beck, J. (2011). Cognitive Behavior Therapy, Second Edition: New York: Guilford Press.

Burns, D. (2006). İyi Hissetmek. İstanbul: Psikonet Yayınları.

Cherkasova, M., French, L., Syer, C., Cousins, L., Galina, H., Ahmad-Kashani, Y., Hechtman, L. (2016). Efficacy of Cognitive Behavioral Therapy With and Without Medication for Adults With ADHD: A Randomized Clinical Trial. Journal of Attention Disorders.

Çelik, Z. (2016). Madde Kullanım Bozukluğu, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Eş Tanılı Madde Kullanım Bozukluğu Olgularının Kognitif İşlevler ve Beyin Görüntüleme Açısından Değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi.

Çetin, F. H., Işık, Y. (2018). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Genetik. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 10(1), 19-39.

Diagnostic, A.(1987). American Psychiatric Association. Washington: APA.

Ercan, E.S. (2010). Erişkin Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu. İstanbul: Dönence Basım ve Yayın Hizmetleri.

Erşan, E., Doğan, O., Doğan, S., Sümer, H. (2004). The Distribution of Symptoms of Attention Deficit/Hyperactivity Disorder and Oppositional Defiant Disorder In School AgeChildren In Turkey. Eur Child Adolesc Psychiatry, 13(6).

Faraone, S., Doyle, A., Eysenck, M., Biederman, J. (2001). Meta-analysis of The Association Betwwen The 7-Repeat Allele of The Dopamine D(4) Receptor Gene and Attentiondeficit Hyperactivitiy Disorder. The American Journal of Psychiatry, 158(7), 1052-1057.

Faraone, S., Biederman, J. (1998). Neurobiology of Attention-Deficit Hyperactivity Disorder. Society of Biological Psychiatry, 44, 951-958.

Faraone, S., Sergeant, J., Gillberg, C., Biederman, J. (2003). The Worldwide Prevalence of ADHD: Is It An American Condition. World Psychiatry, 2(2), 104-13.

Gould, K., Porter, M., Lynehman, H., Hudson, J. (2018). Cognitive-Behavioral Therapy for Children With Anxiety and Comorbid Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder. ScienceDirect, 57(7), 481-190.

Gül, K., Öncü, B. (2018). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunun Etiyolojisinde Çevresel Etkenler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 10(2), 148-185.

Hayta, A. (2010). Nesne İlişkileri Kuramı ve Tanrı Tasavvuru Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme. Değerler Eğitimi Dergisi, 8(20), 39-79.

Haung, F.,Qian, Q., Wang, Y. (2015). Cognitive Behavioral Therapy for Adults With Attention-Deficit Hyperactivite Disorder: Study Protocol for A Randomized Controlled Trial. Trials Journal.

Kayaalp, L. (2008). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitim Etkinlikleri, 147-152.

Kayaalp, L. (2008). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu. Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sempozyum Dizisi, 62, 147-152.

Kaymak Özmen, S. (2010). Okulda Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB). Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 1-10.

Kiriş, N., Binokay, S. (2010). Dikkat Eksikliği ve Hiperaktive Bozukluğunun FizyolojikTemelleri. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 19(1), 1-11.

Mei-Rang, P., Fang, H., Meng-Jie, Z., Yan-Fei, W., Yu-Feng, W., Qui-Jin, Q. (2019). AComparison of Efficacy Between Cognitive Behavioral Therapy (CBT) and CBTCombined With Medication In Adults With Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD). Psychiatry Research, 279, 23-33.

Miranda, A., Presentacion, M.J. (2000). Efficacy of Cognitive-Behavioral Therapy In The Treatment of Children With Adhd, With and Without Aggressiveness. Psychology In The Schools, 37(2), 169-182.

Ozel-Kızıl, Erguvan, T., Kokurcan, A., Aksoy, U.M., Kanat, B.B., Sakarya, D., Bastug, G. (2016). Hyperfocusing As A Dimension of Adult Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Research In Developmental Disabilities, 59, 351-8.

Öner, P., Öner, Ö., Aysev, A. (2003). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu. AnkaraÜniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Psikiyatrisi Dergisi, 12(3).

Özbay, H.C. (2022). Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuklarda Yavaş Bilişsel Tempo, Bağlanma ve Mizaç İlişkisinin Değerlendirilmesi. Aydın AdnanMenderes Üniversitesi Tıp Fakültesi.

Özbay, A., Kayhan, Z. (2024). Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun (DEHB)Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 23(89), 394-406.

Öztürk, O. (2008). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. Nobel Tıp Kitabevleri.

Öztürk, M., Başgül, Ş.S. (2015). Çocuklarda Dürtüsellik. İstanbul: Hayykitap.

Öztürk, M., Sayar, K., Tüzün, Ü., Kandil, S. (2000). Dikkat Eksikliği HiperaktiviteBozukluğundan Metilfenidat ve Benlik Saygısı. Klinik Psikofarmokolojik Bülteni, 10(3), 139-143.

Öztürk, Y., Özyurt, G., Tufan, A.E., Akay Pekcanlar, A. (2018). Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunda Duygu Düzenleme Güçlükleri ve Tedavisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 10(2), 139-143.

Padesky, C., Greenberg, D. (2008). Evinizdeki Terapist. İstanbul: Altın Kitaplar.

Pliszka, S. (2007). Practice Parameter for The Assessement and Treatment of Children and Adolescents With Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder. Journal of The AmericanAcademy of Child & Adolescent Psychiatry, 46(7), 894-921.

Polanczyk, G., Jensen, P. (2008). Epidemiologic Consideration In Attention Deficit Hyperactivity Disorder: A Review and Update. Child Adolesc Psychiatr Clin N Am, 17(2), 245-60.

Polanczyk, G., Rohde, L.A. (2007). Epidemiology of Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder Across The Lifespan. Curr Opin Psychiatry, 20(4), 386-92.

Polanczyk, G., Lima, M., Horta, B.L., Biederman, J., Rohde, L.A. (2007). The WorlwidePrevalence of ADHD: A Systematic Review and Metaregression Analysis. Am J Psychiatry, 164(6), 942-8.

Pouretemad, H.R., Khooshabi, K., Roshanbin, M., Jadidi, M. (2009). The Effectiveness of Group Positive Parenting Program on Parental Stress of Mothers of Children with Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder. Archives of Iranian Medicine, 12(1), 60-8.

Roehr, B. (2013). American Psychiatric Association Explains DSM-5.

Safren, S., Sprich, S., Mimiaga, M., Surman, C., Knouse, L., Koruları, M., Otto, M. (2010). Cognitive Behavioral Threapy vs Relaxation With Educational Support for Medication- Treated Adults With ADHD and Persistent Symptoms. JAMA, 8, 875-880

Salomonsson, B. (2017). Interpreting The Inner Worl of ADHD Children: Psychoanalytic Perspevtives. International Journal of Qualitative Studies on Health and Well-being.

Saydem Sarıoğlu, G. (2016). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunun Üniversite Öğrencilerinin Not Ortalaması Performans Değeri Üzerine Etkisi. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Sonuga-Barke, E., Brandeis, D., Cortese, S., Daley D., Ferrin, M., Holtmann,M., Danckaerts, M. (2013). Nonpharmacological Interventions for ADHD: Systematic Review and Meta-Analyses of Randomized Controlled Trials of Dietary and Psychological Treatments. Am J Psychiatry, 170(3), 275-89

Schachar, R. (2014). Genetics of Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD): Recent Updates and Future Prospects. Current Developmantal Disorder Reports, 1, 41-49.

Staller, J., Faraone, S.V. (2006). Attention-Deficit Hyperactivity Disorder In Girls: Epidemiology and Management. CSN Drugs, 20(2), 107-23.

Sternberg, R.J. (2009). Cognitive Psychology. USA: Wadsworth.

Süler, M. (2017). Çocuk ve Ergenlerde Bilişsel Davranışçı Terapi Uygulamaları: Bir Gözden Geçirme. Çocuk ve Medeniyet Dergisi.

Şirin, T. (2013). Bilişsel Davranışçı Psikoterapiler: Tarihçe ve Gelişim. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırma Dergisi.

Türkçapar, H., Sargın, H. (2012). Bilişsel Davranışçı Psikoterapiler: Tarihçe ve Gelişim. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırma Dergisi.

Uysal Özaslan, T., Bilaç, Ö. (2015). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Epidemiyolojisi. Türkiye Klinikleri J Child Psychiatry-Special Topics, 1(1).

Vidal, R., Castells, J., Richarte, V., Palomar, G., Garcia, M., Nicolau, R., … Casas, M. (2015). Group Therapy for Adolescents With Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder: A Randomized Controlled Trial. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 54(4).

Yazıcı Çelebi, G., Odacı, H. (2018). Bağlanma Stilleri, İlişkilere İlişkin Bilişsel Çarpıtmalar, Kişilerarası İlişki Tarzlar ve Kişilik Özelliklerinin Evlilik Uyumunu Yordamadaki Rolünün İncelenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18(40).

Yılmaz, Rıdvan. (2023). Dikkat Eksikliği/Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuklara Verilen Bilişsel Davranışçı Terapi Temelli Psikoeğitimin İçselleştirilmiş Damgalanma ve Umuda Etkisi. YÖK TEZ.

Young, S., Bramham, J. (2006). ADHD In Adults: A Psychological Guide To Practice. John Wiley & Sons.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozuklukta Bilişsel Davranışçı Terapinin Kullanımı Üzerine Bir Derleme

Yazarlar

DOI:

Anahtar Kelimeler:

Özet

Referanslar

İndir

Yayınlanmış

Nasıl Atıf Yapılır

Sayı

Bölüm

Lisans

Aynı yazar(lar)ın dergideki en çok okunan makaleleri

Makale Gönder

Dil

Bilgi