Kumar Bağımlılığı Tanısı Olan ve Olmayan Bireylerin Erken Dönem Uyumsuz Şemaların Aracı Rolünün Karşılaştırılması

Zeycan Dilhan   BAYRAM; Meryem  KARAAZİZ

doi:10.5281/zenodo.11299908

Yazarlar

Zeycan Dilhan BAYRAM Yakın Doğu Üniversitesi https://orcid.org/0009-0005-2160-916X
Meryem KARAAZİZ Yakın Doğu Üniversitesi https://orcid.org/0000-0002-0085-612X

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.11299908

Anahtar Kelimeler:

Kumar Bağımlılığı, Erken Dönem Uyumsuz Şemalar, Şema Alanları

Özet

Bu araştırmanın amacı; Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) kumar bağımlısı olan ve olmayan bireyler arasındaki erken dönem uyumsuz şemaların aracı rolünü incelemektir. Bu çalışmada nicel araştırma yöntemleri içerisinde nedensel karşılaştırma modelinin kullanılmıştır. Araştırmanın grubunu 2023-2024 tarihleri arasında KKTC'de kumar bağımlısı olan ve kumar bağımlısı olmayan bireyler oluşturmaktadır. Örneklem, kumar bağımlısı 31 kişi bağımlı olmayan 69 kişi olmak üzere toplamda 100 kişiden oluşmaktadır. Araştırmada, kumar bağımlısı olan ve bağımlı olmayan bireyler yer almaktadır. Örneklem, KKTC'deki casinolarda 18 yaş ve üzeri KKTC' de yaşayan kumar bağımlısı 31 bireyden ve kumar bağımlısı olmayan 69 bireyden oluşturulmuştur.

Araştırmada, kumar bağımlısı bireyler için amaca dönük örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Amaca dönük örneklem, belirli bir amaç veya hedef doğrultusunda, araştırmacının belirlediği kriterlere uygun katılımcıları seçtiği bir örnekleme yöntemidir(Baltacı,2018).Bu yöntem, özellikle belirli bir konuda derinlemesine bilgi edinmek veya belirli bir grup üzerinde yoğunlaşmak isteyen araştırmacılar tarafından kullanılır. Bağımlı olmayan bireyler için ise gelişigüzel örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan ölçekler arasında Sosyo-Demografik Bilgi Formu, South Oaks Kumar Tarama Testi ve Young Şema Ölçeği Kısa Formu-3 (YŞÖ-KF3) bulunmaktadır.

Araştırma, kumar bağımlılığı ile erken dönem uyumsuz şemalar arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler bulmuştur. Bulgular, kumar bağımlılığı olan bireylerin uyumsuz şema puanlarının, bağımlılığı olmayanlara göre daha yüksek olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlar, kumar bağımlılığının altında yatan psikolojik faktörleri anlamada şemaların önemli bir rol oynadığını öne sürmektedir.

Bu alanda daha fazla araştırma yapmak bu alanda daha fazla araştırma yapmak, kumar bağımlılığıyla erken dönem uyumsuz şemalar arasındaki ilişkiyi derinlemesine anlamak ve daha etkili müdahale stratejileri geliştirmek için önemlidir

Referanslar

Aktürk, İ, Karaman, H, & Yaman, Ö. M. (2024). Kumar oynama Davranışını Sürdürmedeki Pozitif Pekiştireçler ve Yaşantısal Kaçınmanın Rolüne Dair Nitel Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(1), 251-274.

Akyunus, M. and AKBAY, S. (2022). Algılanan ebeveynlik biçimlerinin kişiler arası döngüsel model üzerinde temsili. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 9(1), 160-181. https://doi.org/10.31682/ayna.995535

Altun, S. (2016). Hükümlü /Tutuklulardaki Erken Dönem Uyumsuz Şemaların Ontolojik İyi Oluş ve Öfke İlişkisinde Öz şefkatin ve Mutlak Gerçeklik İhtiyacının Aracı Rolünün Belirlenmesi. İstanbul: Arel Üniversitesi Yayınlamamış YL Tezi.

Arslan, Ş. and TOPAL, M. (2021). Relationship between psychological resilience and early maladaptive schemas of psychologists who worked at psychological support line during covid-19 pandemic. Gelişim Ve Psikoloji Dergisi, 2(4), 101-118.

Aslan, T. (2020). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kaygılarının sosyal medya bağımlılıklarını yordayıcı rolünün incelenmesi (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).

Baydil, B. (2019). Akdeniz ve Ege Bölgesinde kumar bağımlılığının psikolojik semptomlarla olan ilişkisinin incelenmesi (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).

Bayındır G. (2018). Kumar Ve Şans Oyunlarına Toplumsal Bakış: Niğde Örneği. Millî Kültür Araştırmaları Dergisi (MİKAD) 2018; 2(2):58-83.

Bilgin Ç. (2015). Üniversite Ögrencilerinde Patolojik Kumar Oynamanın Çeşitli Degişkenlere Göre İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Http://Docs.Neu.Edu.Tr/Library/6501100619.Pdf

Brotchie, J., Meyer, C., Copello, A., Kidney, R., & Waller, G. (2004). Cognitive representations in alcohol and opiate abuse: The role of core beliefs. British Journal of Clinical Psychology, 43(3), 337-342.

Calado, F., Alexandre, J., & Griffiths, M. D. (2017). Prevalence of adolescent problem gambling: A systematic review of recent research. Journal of gambling studies, 33, 397-424.

Calvete, E., Estévez, A., & Corral, S. (2007). Intimate partner violence and depressive symptoms in women: Cognitive schemas as moderators and mediators. Behaviour research and therapy, 45(4), 791-804.

Canale, N., Griffiths, M. D., Vieno, A., Siciliano, V.,& Molinaro, S.(2016). Impact Of Internet Gambling On Problem Gambling Among Adolescents İn Italy: Findings From A Large-Scale Nationally Representative Survey. Computers in Human Behavior, 57: 99-106

Cudo, A., Dobosz, M., Griffiths, M.D. et al. The Relationship Between Early Maladaptive Schemas, Depression, Anxiety and Problematic Video Gaming Among Female and Male Gamers. Int J Ment Health Addiction 22, 47–74 (2024). https://doi.org/10.1007/s11469-022-00858-2

Cunningham-Williams, R. M., Cottler, L. B., Compton 3rd, W. M., & Spitznagel, E. L. (1998). Taking chances: problem gamblers and mental health disorders--results from the St. Louis Epidemiologic Catchment Area Study. American journal of public health, 88(7), 1093-1096.

Çakıcı M. (2012). The Prevalence And Risk Factors Of Gambling Behavior İn Turkish Republic Of Northern Cyprus. Anatolian Journal Of Psychiatry 2012; 13(4):243-249.

Çakmak, S., Tamam, L. (2018). Kumar oynama bozukluğu: genel bir bakış. Bağımlılık Dergisi, 19(3), 78-97.

Dell, L. J., Ruzicka, M. F., & Palisi, A. T. (1981). Personality and other factors associated with the gambling addiction. International Journal of the Addictions, 16(1), 149-156.

Di Trani, M., Renzi, A., Vari, C., Zavattini, G. C., & Solano, L. (2017). Gambling disorder and affect regulation: The role of alexithymia and attachment style. Journal of gambling studies, 33, 649-659.

Efrati, Y., Shukron, O., & Epstein, R. (2021). Early maladaptive schemas are highly indicative of compulsive sexual behavior. Evaluation & the Health Professions, 44(2), 142-151.

Efrati, Y., Spada, M., Marino, C., & Kolubinski, D. C. (2012).Addict Disord Their Treat 1; 11(4): 173–182.

Erdoğdu, Y. (2019). Kumar problemleri yaşayan bireylerin kumar oynamayla ilgili deneyimlerinin yorumlayıcı fenomenolojik analizi. ADDICTA: The Turkish Journal on Addictions, 6(3), 871-906.

Estévez, A., & Calvete, E. (2007). Esquemas cognitivos en personas con conducta de juego patológico y su relación con experiencias de crianza. Clínica y Salud, 18(1), 23-43.

Estevez, A., Jauregui, P., Lopez, N., Lopez-Gonzalez, H., & Griffiths, M. (2020). Difficulties in emotion regulation, coping, and dysfunctional psychological symptoms in family members of people with gambling disorder. International Journal of Mental Health and Addiction, 18, 1196-1208.

Estévez, A., Macía, L., & Macía, P. (2023). Looking at sex differences in gambling disorder: the predictive role of the early abandonment schema, gambling motives and alexithymia in depression. Journal of Gambling Studies, 39(4), 1815-1832.

Estévez, A., Momeñe, J., Jauregui, P., & Etxaburu, N. (2022). Shame and blame in gambling: Relationship with emotion regulation and Gambling motives. International Journal of Mental Health and Addiction, 1-16.

Faraji, H., & Dağ, E. (2022). Kumar bağımlılığı ve intihar arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Current Research and Reviews in Psychology and Psychiatry, 2(2), 184-200.

Fırat Y. (2015). Comparison Of Sociodemographic Characterıstics And Problem Internet Use Of Problem Gamblers And Non-Gamblers Among Unıversıty Students. (Master’s Thesis, Near East University, , Social Sciences, Nicosia, Cyprus) Retrieved From.

Http://Docs.Neu.Edu.Tr/Library/6344578514.Pdf

Fischer, T. D., Smout, M. F., & Delfabbro, P. H. (2016). The relationship between psychological flexibility, early maladaptive schemas, perceived parenting and psychopathology. Journal of contextual behavioral science, 5(3), 169-177.

Gainsbury S, Robertwood R, Russell A, Hinga H, Blaszczynski A. (2012). A Digital Revolution: Comparison Of Demographic Profiles, Attitudes And Gambling Behavior Of Internet And Non-Internet Gamblers. 2012; 28(4):1388-1398. Https://Doi.Org/10.1016/J.Chb.2012.02.024

Griffiths, M. D. (2014). Early maladaptive schemas in development of addictive disorders as parts of the complex addiction jigsaw. International Journal of High Risk Behaviors and Addiction, 3(3), e16746.

Grover, S., Sahoo, S., Mehra, A., Avasthi, A., Tripathi, A., Subramanyan, A., ... & Reddy, Y. J. (2020). Psychological impact of COVID-19 lockdown: An online survey from India. Indian journal of psychiatry, 62(4), 354-362.

Gupta, R., & Derevensky, J. L. (1998). Adolescent gambling behavior: A prevalence study and examination of the correlates associated with problem gambling. Journal of gambling studies, 14(4), 319-345.

Gürbüz, S., & Şahin, F. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 271.

Hardoon, KK, Gupta, R. Ve Derevensky, JL (2004). Ergen Kumarla İlişkili Psikososyal Değişkenler. Bağımlılık Davranışları Psikolojisi Dergisi, 18 (2), 170.

Kam, S. M., Wong, I. L. K., So, E. M. T., Un, D. K. C., & Chan, C. H. W. (2017). Gambling behavior among Macau college and university students. Asian journal of gambling issues and public health, 7, 1-12.

Keough, M. T., O'Connor, R. M., & Stewart, S. H. (2018). Solitary drinking is associated with specific alcohol problems in emerging adults. Addictive behaviors, 76, 285-290.

Khosravani, V., Sharifi Bastan, F., Samimi Ardestani, M., & Jamaati Ardakani, R. (2017, Sep). Early maladaptive schemas and suicidal risk in an Iranian sample of patients with obsessive-compulsive disorder. Psychiatry Res, 255, 441-448.

Kızılkaya, M. (2024). Kumar bağımlılığında bilinçli farkındalığın etkisi. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 7(1), 90-99. https://doi.org/10.54189/hbd.1283843

Kristiansen, S., Trabjerg, M. C., & Reith, G. (2015). Learning to gamble: Early gambling experiences among young people in Denmark. Journal of Youth Studies, 18(2), 133-150.

Lightsey Jr, O. R., & Hulsey, C. D. (2002). Impulsivity, coping, stress, and problem gambling among university students. Journal of Counseling Psychology, 49(2), 202.

Lightsey Jr, OR ve Hulsey, CD (2002). Üniversite öğrencileri arasında dürtüsellik, başa çıkma, stres ve kumar sorunu. Danışmanlık Psikolojisi Dergisi , 49 (2), 202.

Marchica, L. A., Keough, M. T., Montreuil, T. C., & Derevensky, J. L. (2020). Emotion regulation interacts with gambling motives to predict problem gambling among emerging adults. Addictive Behaviors, 106, 106378.

Mok, W. P., & Hraba, J. (1991). Age and gambling behavior: A declining and shifting pattern of participation. Journal of Gambling Studies, 7(4), 313-335.

Mun, C. J., Karoly, P., Okun, M. A., Kim, H., & Tennen, H. (2016). Affect, work-goal schemas, and work-goal striving among adults with chronic pain: a multilevel structural equation analysis. Journal of behavioral medicine, 39, 288-299.

Nowak, D. E. (2017). A Meta-Analytical Synthesis And Examination Of Pathological And Problem Gambling Rates And Associated Moderators Among College Students, 1987–2016. Journal Of Gambling Studies, 34(2), 465–498. Https://Doi.Org/10.1007/S10899-017-9726-Y

Nowak, D. E., & Aloe, A. M. (2014). The Prevalence Of Pathological Gambling Among College Students: A Meta-Analytic Synthesis, 2005–2013. Journal Of Gambling Studies, 30(4), 819–843. Https://Doi.Org/10.1007/S10899-013-9399-0

Ostovar, S., Bagheri, R., Griffiths, M. D., & Mohd Hashima, I. H. (2021). Internet addiction and maladaptive schemas: The potential role of disconnection/rejection and impaired autonomy/performance. Clinical Psychology & Psychotherapy, 28(6), 1509-1524.

Öztürkmen, G. (2023). Yetişkin bireylerin çevrimiçi kumar bağımlılığının dürtüsellik ile ilişkisi (Master's thesis, İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü).

Roper, L., Dickson, J. M., Tinwell, C., Booth, P. G., & McGuire, J. (2010). Maladaptive cognitive schemas in alcohol dependence: Changes associated with a brief residential abstinence program. Cognitive therapy and research, 34, 207-215.

Ryan, C., & Butters, N. (1980). Learning and memory impairments in young and old alcoholics: Evidence for the premature‐aging hypothesis. Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 4(3), 288-293.

Sakulsriprasert, C., Thawornwutichat, R., Phukao, D., & Guadamuz, T. E. (2023). Early maladaptive schemas and addictive behaviours: A systematic review and meta‐analysis. Clinical Psychology & Psychotherapy, 30(6), 1416-1432.

Sevim, A. (2018). Yetişkinlerde cinsel bağımlılık, erken dönem uyumsuz şemalar ve yaşam doyumu ilişkileri (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).

Shorey, R. C., Anderson, S., & Stuart, G. L. (2011). Early maladaptive schemas in substance use patients and their intimate partners: A preliminary investigation. Addictive disorders & their treatment, 10(4), 169-179.

Shorey, S., Chan, S. W. C., Chong, Y. S., & He, H. G. (2015). A randomized controlled trial of the effectiveness of a postnatal psychoeducation programme on self‐efficacy, social support and postnatal depression among primiparas. Journal of advanced nursing, 71(6), 1260-1273.Claudio vd., 2023.

Soyaslan B. D. (2019). Investigation of the relationship between early stage maladaptive schemes and anger levels in people with substance-use disorders. Journal of Psychiatric Nursing. https://doi.org/10.14744/phd.2019.87049.

Vayısoğlu, S. K., Öncü, E., & Güven, Y. (2019). Üniversite öğrencilerinde kumar oynama sıklığı ve heyecan arama davranışı ile ilişkisi. Addicta, 6(1), 69-90.

Vieira, C., Kuss, D. J., & Griffiths, M. D. (2023). Early maladaptive schemas and behavioural addictions: A systematic literature review. Clinical Psychology Review, 102340.

Wickwire, E. M., Whelan, J. P., Meyers, A. W., & Murray, D. M. (2007). Environmental correlates of gambling behavior in urban adolescents. Journal of Abnormal Child Psychology, 35, 179-190.

Yalçın, S. B., Kavaklı, M., Kesici, Ş., & Ak, M. (2018). Mutluluğun önündeki engel: Erken dönem uyumsuz şemalar.

Young, J. E., Klosko, J. S., & Weishaar, M. E. (2003). Schema Therapy: A practitioner’s guide. Guilford Press.

Kumar Bağımlılığı Tanısı Olan ve Olmayan Bireylerin Erken Dönem Uyumsuz Şemaların Aracı Rolünün Karşılaştırılması

Yazarlar

DOI:

Anahtar Kelimeler:

Özet

Referanslar

İndir

Yayınlanmış

Nasıl Atıf Yapılır

Sayı

Bölüm

Lisans

Aynı yazar(lar)ın dergideki en çok okunan makaleleri

Makale Gönder

Dil

Bilgi