Okul Müdürlerinin Ve Öğretmenlerin Yaşadıkları Etik İkilemlere İlişkin Algılarının Belirlenmesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8044487Keywords:
School Principals, Teachers, Ethical DilemmaAbstract
The main aim of this study is to analyse the ethical dilemmas that teachers and principals endure, the incidents and cases which causes such dilemmas and what kind of process they go through to deal with these ethical dilemmas. In the research, the case study design, which is one of the qualitative research designs, was used. The study group in this research consists of five teachers and five principals who work at the establishments of the Ministry of Education in Kayseri in the 2021-2022 academic year. The data of the research were obtained through an interview form consisting of four open-ended questions. The data were obtained through semi structured interviews and they were subjected to content analysis. As a result of the study, it was determined that the ethical dilemmas endured by teachers and school principals were collected under four categories: protecting the students, fair assessments, protecting the colleague, and managing the parent intervention. With this study, by examining the ethical dilemmas experienced by teachers and school principals and their reactions to dilemmas, It is aimed to get to know the school administration and the teaching profession closely.
References
Akarsu, B. (1998). Felsefe terimleri sözlüğü. İnkılap Kitabevi.
Aktan, C. (1999). Ahlaki yeniden yapılanma ve toplam ahlaka doğru: Ahlak ve ahlak felsefesi. Arı Düşünce ve Toplumsal Gelişim Derneği.
Alkan, C. (2000). Meslek ve öğretmenlik mesleği. İçinde, V. Sönmez (Ed.), Öğretmenlik mesleğinde etik (ss. 191-198). Anı yayıncılık.
Arı, M. (2003). Türkiye'de erken çocukluk eğitimi ve kalitenin önemi. İçinde, M. Sevinç (Ed.), Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar (ss. 31- 35). Morpa.
Arnold, M. L. (2000). Stage, sequence, and sequels: Changing conceptions of morality, post-Kohlberg. Educational Psychology Review, 12, 365-383.
Atayman, V. (2005). Etik. Donkişot Yayınları.
Ay, C. (2005). İşletmelerde etiksel karar almada kültürün rolü. Yönetim ve Ekonomi, 12(2), 31-52.
Ayboğa, H. (2003). Globalleşme sürecinde ülkemizde muhasebe mesleği ve meslek mensuplarının eğitimi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 1(18), 327- 359.
Aydın, P. İ. (2002). Yönetsel mesleki ve örgütsel etik. Pegem Yayınları.
Aydın, İ. P. (2003). Eğitim ve öğretimde etik. Pegem A Yayıncılık.
Aydın, İ. P. (2006). Eğitim ve öğretimde etik (2. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Aydın, İ. (2010). Yönetsel mesleki ve örgütsel etik (4. baskı). Pegem Akademi. Aydın, İ. (2012). Alternatif okullar. Pegem A Yayıncılık.
Başaran, İ. E. (1984). Eğitime giriş. Ankara: Gül Yayınevi. Başaran, I. E. (1994). Türkiye eğitim sistemi. Pegem A Yayıncılık.
Bektaş, Ç., & Köseoğlu, M. A. (2007). İş etiği ve rekabet stratejileri yönetimi. Gazi Kitabevi.
Bilhan, S. (1991). Eğitim felsefesi (1. cilt). Ankara Üniversitesi Yayınları No: 164.
Bolay, S. H. (2010). Felsefeye giriş (3. baskı). Akçağ Yayınları.
Cevizci, A. (1996). Felsefe sözlüğü. Bursa: Ekin Yayınları. Cevizci, A. (2008). Etiğe giriş. Paradigma Yayıncılık.
Çakmak, Ö. (2008). Eğitimin ekonomiye ve kalkınmaya etkisi. D.Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 33-41.
Çukacı, C. (2006). Kamuyu aydınlatmada muhasebe meslek elemanlarının etik anlayışı ve İzmir ilinde bir uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 89-111.
Değirmencioğlu, C. (1997). Eğitim felsefe ilişkisi: Eğitim felsefesi. Gazi Kitapevi Yayınları.
Demirel, Ö. (1999). Öğretme sanatı. Pegem A Yayıncılık.
Delius, H. (1997). Günümüzde felsefe disiplinleri: Etik (Çev.: D. Özlem). Ara Yayıncılık.
Doğan, M. (1996). Büyük Türkçe sözlük. İz Yayıncılık.
Durkheim E. (1986). Meslek ahlakı (Çev.: M. Karasan). Milli Eğitim Basımevi.
Engel, F. J., Blackwell, D. R., & Miniard, W. P. (1995). Consumer behavior. Chicago: The Dryden Pres.
Ergüç, N. (2002). İlköğretim müfredat laboratuar okulu müdürlerinin mesleki etik ilkelere ilişkin davranışları (Ankara ili örneği). Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ergüden, A. (2003). Uygulamalı etik ne tür bilgi içerir. 1. Ulusal Uygulamalı Etik Kongresi Kitabı (ss. 1-8). ODTÜ Yayıncılık.
Ertürk, S. (1974). Eğitimde program geliştirme. Meteksan Matbaacılık.
Gözütok, F. D. (1999). Öğretmenlerin etik davranışları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 32(1), 83-99.
Günay, M. (2004). Metinlerle felsefeye giriş. Adana: Karahan Yayınları. Gündüz, H. B. (2003). Bir meslek olarak öğretmenlik, öğretmenlik mesleğine giriş. Pegem A Yayıncılık.
Gürler, S. (2007). Çağdaş ahlak felsefesi ve adalet sorunu: Devlet ve hukuk kuramı kitapçığı. Legal Yayıncılık.
Haynes, F. (2002). Eğitimde etik (Çev.: S. Kunt Akbaş). Ayrıntı Yayınları.
Ilgaz, S., & Bilgili, T. (2006). Eğitim ve öğretimde etik. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi (KKEFD), 14, 199-210.
İzveren, A. (1980). Toplumsal törebilim: Sosyal ahlak. Ankara İktisadi ve Ticari İlimleri Akademisi Yayınları No: 130.
Kale, N. (2009). Felsefiyat. Ankara: Pegem. Kamu Görevlileri Etik Kurulu. (2012). Kamu görevlileri etik rehberi. Erişim adresi: http://www.etik.gov.tr/basbakanlikkitap.pdf (Erişim Tarihi: 06.07.2014).
Kant, İ. (2007). Ethica: Etik üzerine dersler (Çev.: O. Özügül). Pencere Yayınları.
Karataş, A. (2008). Örgütsel etiğin çalışan memnuniyetine etkisi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Karataş, A. (2013). İlköğretim öğretmen adayları için meslek etiğinin önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 28, 304-318.
Kavi, E., & Koçak, O. (2011). Çalışma yaşamında etik. Ekin Yayınevi.
Kaya, İ. (2014). Etik öğretmen. İçinde, İ. Kaya (Ed.), Öğretmenlik mesleğinde etik (ss. 147-160). Paradigma Akademi Yayınları.
Kaya, E., & Azaltun, M. (2005). Muhasebe meslek etiği ve üniversite öğrencilerine yönelik bir araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 2(7), 17-37.
Kocaoluk, Ş. (1985). İlköğretimde temel mevzuat. Kocaoluk Yayınevi.
Koç, K. (2010). Etik boyutlarıyla öğretmenlik. Çağdaş Eğitim, 35(373), 13-20.
Kuçuradi, İ. (1988). Uludağ konuşmaları: Özgürlük, ahlak, kültür kavramları. Türkiye Felsefe Kurumu.
Kuçuradi, İ. (1996). Etik (2. baskı). Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
Kuçuradi, İ. (2000). Felsefî etik ve meslek etikleri. İçinde, H. Tepe (Ed.), Etik ve meslek etikleri (ss. 17-34). Türkiye Felsefe Kurumu.
Kuzgun, Y. (2000). Meslek rehberliği ve danışmanlığına giriş. Nobel Yayın Dağıtım.
Menkul Kıymetler Borsası. (1998). Türk sermaye piyasasında etik değerler ve iş adabına ilişkin çalışma kuralları. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2004). İlköğretim Türkçe dersi (1-5. sınıflar) öğretim programı ve kılavuzu. Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
National Education Association [NEA]. (2011). NEA handbook 2010-2011. Washington: National Education Association. Accessed at: http://www.nea.org/assets/docs/ 2011 _NEA_ Handbook_nea-org.pdf (Access date: 23.05.2011).
Obuz, P. (2009). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öğretmenlik mesleğiyle ilgili etik olmayan davranışlara ilişkin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Özlem, D. (2004). Etik (ahlak felsefesi). Inkılap Kitabevi.
Patton, M.Q.(2018). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri (Çeviri M Bütün, SB Demir). Pegem Akademi Yayıncılık.
Pehlivan-Aydın, İ. (2001). Yönetsel, mesleki ve örgütsel etik. Pegem.
Pelit, E., & Güçer, E. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğiyle ilgili etik olmayan davranışlara ve öğretmenleri etik dışı davranışa yönelten faktörlere ilişkin algılamaları. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 95-122.
Pieper, A. (1999). Etiğe giriş (Çev.: V. Atayman & G. Sezer) Ayrıntı Yayınları.
Püsküllüoğlu, A. (2007). Türkçe sözlük. Arkadaş Yayınevi.
Resmi Gazete. (1992). Öğretmenler günü kutlama yönetmeliği. Erişim adresi: http://kanunlar.biz/kanunlar/30520.html (Erişim Tarihi: 15.02.2017), Sayı: 21417.
Resmi Gazete. (2005). Kamu görevlileri etik davranış ilkeleri ile başvuru usul ve esasları hakkında yönetmelik. Erişim adresi: http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.8044&MevzuatIlis ki=0&s (Erişim tarihi: 01.09.2018), Sayı: 25785.
Resnik, D. (2004). Bilim etiği (Çev.: V. Mutlu) Ayrıntı Yayınları.
Rossy, G. R. (2011). Five questions for addressing ethical dilemmas. Strategy & Leadership, 39(6), 35-42.
Sağır, C. (2006). Karar verme sürecini etkileyen faktörler ve karar verme sürecinde etiğin önemi: Uygulamalı bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Soysal Bilimler Enstitüsü.
Savran, G. (2007). Etik iklim ve tükenmişlik sendromunun kalite yönetim sistemleri üzerine etkileri: Bir laboratuvar uygulaması. Yüksek Lisans Projesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Semerci, N., & Semerci, Ç. (2004). Türkiye‟de öğretmenlik tutumları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 137-146.
Senemoğlu, N. (1994). Okul öncesi eğitim programı hangi yeterlilikleri kazandırmalıdır? Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 21-30.
Şahin, E. (2005). Okul öncesi eğitimi öğretmen adayları ve öğretmenleri için uygulama kılavuzu. Anı Yayıncılık.
Şentürk, C. (2009). Öğretmenlik mesleğinde etik. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 10(111), 25-29.
TBMM Öğretmen Sorunları Araştırma Komisyon Raporu. (2003). Erişim adresi: http://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem19/yil01/ss344.pdf Erişim tarihi: 07.01.2018.
Tepe, H. (1997). Etik ve meslek etikleri: Kavram ve sorunlar. III. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi ve Sergisi. MMO Yayın No: 203/3.
Tepe, H. (2009). Etik ve meslek etikleri (2. baskı). Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
Tezcan, M. (1984). Eğitim sosyolojisi. A. Ü. İlahiyat Fakültesi Yayını.
Tezcan, M. (1997). Eğitim sosyolojisi. Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları No: 150.
Tosun, H. (2005). Sağlık bakımı uygulamalarında deneyimlenen etik ikilemlere karşı hekim ve hemşirelerin duyarlılıklarının belirlenmesi. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Uluç, G. (2003). Türk medyasında etik sorunlar: Örnek olaylar ve öneriler. 1. Ulusal Uygulamalı Etik Kongresi Kitabı (ss. 321-334). ODTÜ.
Ülken, H. Z. (2001). Ahlâk. Ülken Yayınları.
Varış, F. (1981). Eğitim bilimine giriş. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayını.
Velasquez, M.G. (2002). Business ethics concepts and cases (5. edition). New Jersey: Prentice Hall.
Voltaire, F. M. A. (2011). Felsefe sözlüğü (Çev.: L. Ay). İnkılap Kitabevi.
Warburton, N. (2000). Felsefeye giriş (Çev.: A. Cevizci). Paradigma.
Yaran, C. (2010). Ahlak ve etik. Rağbet Yayınları.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin yayıncılık.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Uluslararası Sosyoloji ve Ekonomi Dergisi
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
The journal is licensed under a 