Depresyon Tedavisinde Bilişsel Davranışçı Terapi

Piroz  SAYIN; Meryem  KARAAZİZ

doi:10.5281/zenodo.13383499

Yazarlar

Piroz SAYIN Yakın Doğu Üniversitesi https://orcid.org/0000-0002-5895-9957
Meryem KARAAZİZ Yakın Doğu Üniversitesi https://orcid.org/0000-0002-0085-612X

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.13383499

Anahtar Kelimeler:

Psikoloji, Depresyon, Bilişsel Davranışçı Terapi

Özet

Bu çalışmada, Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) yönteminin depresyon tedavisindeki etkileri incelenmiştir. BDT, depresyon belirtilerini azaltmak ve hastaların genel yaşam kalitesini artırmak için etkili bir yöntem olarak kabul edilir. Depresyon, bireyin duygusal durumunu, düşünce yapısını ve davranışlarını olumsuz yönde etkileyen yaygın ve ciddi bir psikiyatrik durumdur. BDT, işlevsiz duyguları, davranışları ve bilişleri hedefe yönelik ve sistematik bir prosedürle çözmeyi amaçlayan etkili bir psikoterapötik yaklaşımdır. Bu yöntemde, bireylerin olumsuz düşünce kalıplarını ve inançlarını yeniden yapılandırarak daha sağlıklı düşünme biçimlerine ulaşmaları sağlanır. BDT’nin depresyon tedavisindeki etkinliği üzerine yapılan araştırmalar, bu yöntemin fiziksel sağlık ortamlarında da etkili olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda, gelecekteki araştırmalarda, BDT’nin farklı popülasyonlar ve depresyon şiddet düzeyleri üzerindeki etkilerini inceleyen çalışmalara yer verilmesi önerilmektedir.

Referanslar

Açıkgöz, A., Dayı, A., & Binbay, T. (2018). Üniversitede okuyan kız öğrencilerde depresyon prevalansı ve ilişkili faktörler. Çukurova Medical Journal, 43(1), 131-140.

Afshin, A., Sur, P. J., Fay, K. A., Cornaby, L., Ferrara, G., Salama, J. S., ... & Murray, C. J. L. (2019). Health effects of dietary risks in 195 countries, 1990–2017: A systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2017. The Lancet, 393(10184), 1958-1972.

Akiskal, H. S. (1992). Duygudurum bozukluklarının doğası ve çeşitliliğine yeni bir bakış̧. Türk Psikiyatri Dergisi, 3, 163-169.

American Psychiatric Association. (2021). What is depression? Retrieved March 10, 2021, from https://www.psychiatry.org/patients-families/depression/what-is-depression

American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.).

Arlington, VA: American Psychiatric Publishing.

Amick, H. R., Gartlehner, G., Gaynes, B. N., Forneris, C., Asher, G. N., Morgan, L. C., ... & Lohr, K. N. (2015).

Comparative benefits and harms of second generation antidepressants and cognitive behavioral therapies in initial treatment of major depressive disorder: Systematic review and meta-analysis. BMJ (Clinical research ed.), 351, h6019.

Aslan, A. A., Sarı, B. A., & Kuruoğlu, A. (2012). Depresif duygudurumdan majör depresyona klinik spektrum. Klinik Psikiyatri Dergisi, 15, 56-64.

Beck, A. T., & Bredemeier, K. (2016). A unified model of depression: Integrating clinical, cognitive, biological, and evolutionary perspectives. Clinical Psychological Science, 4(4), 596-619.

Beck, A. T., & Haigh, E. A. (2014). Advances in cognitive theory and therapy: The generic cognitive model. Annual Review of Clinical Psychology, 10, 1-24.

Beck, A. T. (2008). The evolution of the cognitive model of depression and its neurobiological correlates. American Journal of Psychiatry, 165(8), 969-977.

Beck, J. S. (2020). Cognitive behavior therapy: Basics and beyond (3rd ed.). New York: Guilford Publication.

Beck, A. T. (1976). Cognitive Therapy and the Emotional Disorders. Penguin Books.

Bengisoy, A., Özdemir, M. B., Erkıvanç, F., Şahin, S., & İskifoğlu, T. C. (2019). Bilişsel davranışçı terapi kullanılarak yapılan araştırma makalelerinin içerik analizi 1997-2018. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 9(54), 745-793.

Berlim, M. T., & Turecki, G. (2007). Definition, assessment, and staging of treatment-resistant refractory major depression: A review of current concepts and methods. Canadian Journal of Psychiatry, 52(1), 46-54.

Butcher, J. N., Mineka, S., & Hooley, J. M. (2013). Anormal psikoloji. İstanbul: Kaknüs Yayınları.

Cox, W. T., Abramson, L. Y., Devine, P. G., & Hollon, S. D. (2012). Stereotypes, prejudice, and depression: The integrated perspective. Perspectives on Psychological Science, 7(5), 427-449.

DeRubeis, R. J., Zajecka, J., Shelton, R. C., Amsterdam, J. D., Fawcett, J., Xu, C., ... & Hollon, S. D. (2020).

Prevention of recurrence after recovery from a major depressive episode with antidepressant medication alone or in combination with cognitive behavioral therapy: Phase 2 of a 2-phase randomized clinical trial. JAMA Psychiatry, 77(3), 237-245.

Erol, N., & Şimşek, Z. (1998). Çocuk ve gençlerde ruh sağlığı: Yeterlik alanları ve duygusal sorunların dağılımı. In N. Erol, C. Kılıç, M. Ulusoy, M. Keçeci, & Z. Şimşek (Eds.), Türkiye ruh sağlığı profili raporu (pp. 25-75). Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Eksen Tanıtım Ltd. Şti.

Fava, G. A., Ruini, C., Rafanelli, C., Finos, L., Conti, S., & Grandi, S. (2004). Six-year outcome of cognitive behavior therapy for prevention of recurrent depression. American Journal of Psychiatry, 161(10), 1872-1876.

Feng, C. Y., Chu, H., Chen, C. H., Chang, Y. S., Chen, T. H., Chou, Y. H., ... & Chou, K. R. (2012). The effect of cognitive behavioral group therapy for depression: A meta‐analysis 2000–2010. Worldviews on Evidence-Based Nursing, 9(1), 2-17.

Freedland, K. E., Carney, R. M., Rich, M. W., Steinmeyer, B. C., & Rubin, E. H. (2015). Cognitive behavior therapy for depression and self-care in heart failure patients: A randomized clinical trial. JAMA Internal Medicine, 175(11), 1773-1782.

Gautam, M., Tripathi, A., Deshmukh, D., & Gaur, M. (2020). Cognitive behavioral therapy for depression. Indian Journal of Psychiatry, 62(2), 223-229.

Gökdağ, C., & Sütcü, S. (2016). Major depresif bozukluk tedavisinde bilişsel davranışçı grup terapisinin uzun dönemdeki etkililiği: Sistematik bir gözden geçirme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(ES1), 23-38.

Güler, M., Demirci, K., Karakuş, K., Kişioğlu, A. N., Zengin, E., Yozgat, Z., & Yılmaz, H. (2014). Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinde umutsuzluk-depresyon sıklığı ve sosyodemografik özellikler arasındaki ilişkinin belirlenmesi. International Journal of Basic and Clinical Medicine, 2(1), 32-37.

Işik, E. (2003). Depresyon ve bipolar bozukluklar bozukluklar. Ankara: Görsel Sanatlar Matbaacılık.

Kelleci, M. (1998). Bedensel hastalıkla birlikte depresyonu olan hastalara hemşirelerin yaklaşımlarının incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.

Keser-Özcan, N. (2020). Depresif bozukluk. In F. Oflaz & N. Yıldırım (Eds.), Psikiyatri hemşireliği sertifika konuları (pp. 417-431). Ankara: Akademisyen Nobel Tıp Kitabevleri, Psikiyatri Hemşireliği Derneği Yayınları No:1.

Köroğlu, E. (2006). Tanı ölçütleri başvuru kitabı. Ankara: Hekimler Yayın Birliği.

Köroğlu, E. (2015). Depresyonun görülme sıklığı, depresyon nedir? nasıl baş edilir? Ankara: HYB Yayıncılık.

LeMoult, J., & Gotlib, I. H. (2019). Depression: A cognitive perspective. Clinical Psychology Review, 69, 51-66.

Li, J. M., Zhang, Y., Su, W. J., Liu, L. L., Gong, H., Peng, W., ... & Li, M. (2018). Cognitive behavioral therapy for treatment-resistant depression: A systematic review and meta-analysis. Psychiatry Research, 268, 243-250.

McWilliams, N. (2014). Psikanalitik tanı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.

Okumura, Y., & Ichikura, K. (2014). Efficacy and acceptability of group cognitive behavioral therapy for depression: A systematic review and meta-analysis. Journal of Affective Disorders, 164, 155-164.

Onuk, A., & Onuk, N. (2023). Obsesif-kompulsif bozukluğun tedavisinde bilişsel davranışçı terapi. The Journal of Social Sciences, 65, 336-347.

Öztürk, M. O., & Uluşahin, A. (2008). Ruh sağlığı ve bozuklukları. Ankara: Nobel Tıp Kitabevleri.

Öztürk, M. O. (2001). Ruh sağlığı ve bozuklukları. Ankara: Nobel Tıp Kitabevleri.

Rawson, H. E., Bloomer, K., & Kendall, A. (1994). Stress, anxiety, depression, and physical illness in college students. The Journal of Genetic Psychology, 155(3), 321-330.

Tezcan, E. (2000). Depresyonun ayırıcı tanısı . Duygudurum dizisi, 2, 77-98.

Tuğrul, M. (2015). Migren ve depresyon hastalıklarına sahip olan bireylerin bakım verme yükleri depresyon düzeyleri ve stresle başa çıkma tarzlarının belirlenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans teszi). Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Weitz, E. S., Hollon, S. D., Twisk, J., van Straten, A., Huibers, M. J., David, D., ... & Cuijpers, P. (2015). Baseline depression severity as moderator of depression outcomes between cognitive behavioral therapy vs pharmacotherapy: An individual patient data meta-analysis. JAMA Psychiatry, 72(11), 1102-1109.

Weller, E. B., Weller, R. A., & Svadjian, H. (1996). Mood disorders. In M. Lewis (Ed.), Child and Adolescent Psychiatry: A Comprehensive Text Book (2nd ed., pp. 613-633). Williams & Wilkins, A Waverly Company.

World Health Organization. (2020). Depression and other common mental disorders: Global health estimates. Retrieved April 30, 2020, from https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/254610/WHO-MSD-MER-2017.2-eng.pdf?sequence=1

World Health Organization. (2021). Depression. Retrieved from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression

World Health Organization. (2021). International Classification of Diseases 11th Revision. Retrieved from https://icd.who.int/browse11/l-m/en

Yang, L., Zhou, X., Zhou, C., Zhang, Y., Pu, J., Liu, L., ... & Xie, P. (2017). Efficacy and acceptability of cognitive behavioral therapy for depression in children: A systematic review and meta-analysis. Academic Pediatrics, 17(1), 9-16.

Zakhour, S., Nardi, A. E., Levitan, M., & Appolinario, J. C. (2020). Cognitive-behavioral therapy for treatment-resistant depression in adults and adolescents: A systematic review. Trends in Psychiatry and Psychotherapy, 42(1), 92-101.

Depresyon Tedavisinde Bilişsel Davranışçı Terapi

Yazarlar

DOI:

Anahtar Kelimeler:

Özet

Referanslar

İndir

Yayınlanmış

Nasıl Atıf Yapılır

Sayı

Bölüm

Lisans

Aynı yazar(lar)ın dergideki en çok okunan makaleleri

Makale Gönder

Dil

Bilgi