Travma Sonrası Stres Bozukluğu ve Bilişsel Davranışçı Terapi Üzerine Sistematik Derleme
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14296469Anahtar Kelimeler:
Travma, TSSB, BDT, Sistematik DerlemeÖzet
Bu sistematik derleme çalışmasının amacı, Travma Sonrası Stres Bozukluğu yaşayan hastalarda Bilişsel Davranışçı Terapi uygulamalarının etkinliğini değerlendirmektir. Araştırmada, sistematik inceleme metodu tercih edilmiş, herhangi bir saha çalışması yapılmamış veya ölçüm aracı kullanılmamıştır. İngilizce ve Türkçe dilinde ele alınan çalışmalar 1999 ve 2015 yılları arasındadır. Bu derleme çalışması Şubat 2024 ile Mayıs 2024 arasında iki aşamalı olarak yürütülen bu derleme sonucunda, altı farklı çalışma incelenmiştir. İncelenen bu 6 çalışmanın sonuçlarına göre, Bilişsel davranışçı terapi'nin tedaviye uyumu artırdığı, iyileşme sürecini hızlandırdığı ve kısa sürede etkili sonuçlar elde edilebildiği belirlenmiştir. TSSB'li bireyler üzerinde BDT uygulandığında semptomların büyük ölçüde azaldığı, gözle görülür iyileşmeler sağladığı ve çoğu zaman tamamen ortadan kalktığı gözlemlenmiştir. Bu nedenle, TSSB'nin tedavisinde BDT, etkili bir yöntem olarak kabul edilmektedir.
Referanslar
Akbarian, F., Bajoghli, H., Haghighi, M., Kalak, N., Holsboer-Trachsler, E., & Brand, S. (2015). The effectiveness of cognitive behavioral therapy with respect to psychological symptoms and recovering autobiographical memory in patients suffering from post-traumatic stress disorder. Neuropsychiatric Disease and Treatment, 11, 395–404.
Brewin, C. R., Andrews, B., & Valentine, J. D. (2000). Meta-analysis of risk factors for posttraumatic stress disorder in trauma-exposed adults. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 68, 748-766.
Bryant, R. A., Ekasawn, S., Chakrabhand, S., Suwanmitri, S., Duangchun, O., & Chantaluckwong, T. (2011). A randomized controlled effectiveness trial of cognitive behavior therapy for post-traumatic stress disorder in terrorist-affected people in Thailand. World Psychiatry, 10(3), 205-209.
Deblinger, E., Steer, R., & Lippmann, J. (1999). Two-year follow-up study of cognitive behavioral therapy for sexually abused children suffering post-traumatic stress symptoms. Child Abuse & Neglect, 23(12), 1371-1378.
DuHamel, K. N., Mosher, C. E., Winkel, G., Labay, L. E., Rini, C., Meschian, Y. M., Austin, J., Greene, P. B., Lawsin, C. R., Rusiewicz, A., Grosskreutz, C. L., Isola, L., Moskowitz, C. H., Papadopoulos, E. B., Rowley, S., Scigliano, E., Burkhalter, J. E., Hurley, K. E., Bollinger, A. R., & Redd, W. H. (2010). Randomized clinical trial of telephone-administered cognitive-behavioral therapy to reduce post-traumatic stress disorder and distress symptoms after hematopoietic stem-cell transplantation. Journal of Clinical Oncology, 28(23), 3754–3761.
Hasanoğlu, A. (2018). Bireysel ve toplumsal travma. In Hayat ve diğer hastalıklar (pp. 35-41). İstanbul: Doğan Egmont Yayıncılık.
Johnson, C. D., Brown, E. F., & Smith, L. M. (2000). Cognitive-behavioral therapy for post-traumatic stress disorder: A meta-analysis. Journal of Anxiety and Trauma Management, 40(2), 78-95.
King, N. J., Tonge, B. J., Mullen, P., Myerson, N., Heyne, D., Rollings, S., Martin, R., & Ollendick, T. H. (2000). Cognitive-behavioral therapy for PTSD in children and adolescents: a preliminary randomized controlled trial. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 46(8), 1051–1061.
March, J. S., Amaya-Jackson, L., Murray, M. C., & Schulte, A. (n.d.). Cognitive-behavioral psychotherapy for children and adolescents with posttraumatic stress disorder after a single-incident stressor. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, volume and page numbers not specified.
McNally, R. J. (2009). Posttraumatic stress disorder. In P. H. Blaney & T. Millon (Eds.), Oxford Textbook of Psychopathology (2nd ed., pp. 176–197). Oxford University Press.
Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., & Altman, D. G. (2009). Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: The PRISMA statement. PLoS Medicine, 6(7), e1000097.
Mueser, K. T., Gottlieb, J. D., Xie, H., Lu, W., Yanos, P. T., Rosenberg, S. D., Silverstein, S. M., Duva, S. M., Minsky, S., Wolfe, R. S., & McHugo, G. J. (2015). Evaluation of cognitive restructuring for post-traumatic stress disorder in people with severe mental illness. The British Journal of Psychiatry, 206(6), 501–508.
Özcan, Ö., & Çelik, G. G. (2017). Bilişsel davranışçı terapi. Türkiye Klinikleri, 3(2), 115-120.
Özgen, F., & Aydın, H. (1999). TSSB. Klinik Psikiyatri, 1, 34-41.
Şener, Ö., & Sağlam, S. (2020). Travma Sonrası Stres Bozukluğu İçin EMDR: Bir Olgu Sunumu. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 190-207.
Sherman, J. J. (1998). Effects of psychotherapeutic treatments for PTSD: A meta-analysis of controlled clinical trials. Journal of Traumatic Stress, 11(3), 413-435.
Smith, P., Yule, W., Perrin, S., Tranah, T., Dalgleish, T., & Clark, D. M. (2007). Cognitive-behavioral therapy for PTSD in children and adolescents: A preliminary randomized controlled trial. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 46(8), 1051–1061.
Tokgünaydın, S., & Sütcü, T. (2016). Effectiveness of cognitive behavioral group therapy for treatment of posttraumatic stress disorder: A systematic review. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(1), 95.
Ursano, R. J., Fullerton, C. S., & McCaughey, B. G. (Eds.). (1994). Individual and community responses to trauma and disaster: The structure of human chaos (pp. 3–27).
Yılmaz, K. (2021). Sosyal bilimlerde ve eğitim bilimlerinde sistematik derleme, metadeğerlendirme ve bibliyometrik analizler. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2), 1457-1490.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Uluslararası Sosyoloji ve Ekonomi Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 